Ze komen alle vijf uit Nederland en werden hier ook medisch geschoold. Maar intussen wonen en werken ze alweer jaren op het Noordereiland van Nieuw-Zeeland. Als arts, verloskundige en fysiotherpeut. Journalist Janneke Donkerlo zocht ze op en stelde vast dat geen van hen meer terugverlangt naar het land van herkomst.
April 2006
Jurriaan de Groot (46) drukt zijn witte pet stevig op zijn hoofd voordat hij in zijn open oldtimer Morris de oprijlaan afrijdt. Even een rondje scheuren zonder zeuren. Dat wil zeggen: geen tegenliggers en geen stoplichten. Over landelijke weggetjes, langs glooiende weilanden, koeien, schapen en hier en daar een huis.
De Groot emigreerde ruim twintig jaar geleden. Nadat hij zijn bul in Nederland had gehaald, besloot hij te trouwen met Michele, een ‘Kiwi’ die hij in Luxemburg had leren kennen. Een stevige strandwandeling, meer had hij niet nodig om tot zijn besluit te komen. Weg uit Nederland wilde hij toch wel.
‘s Ochtends rijdt hij met zijn moderne Holden naar het ziekenhuis in Palmsterton North, niet ver van Wellington. “Als ik ‘s avonds thuis kom, maak ik vaak even een uitwaairitje in de Lagonda of de Morris. Het inkomen is hier lager in absolute termen. Maar ik kan me wel een lifestyle veroorloven die voor ons in Nederland niet mogelijk is.”
Te veel racen en rennen
Ook voor verloskundige Tanja Smeets (36) is de ruimte en vrijheid in het nieuwe vaderland een groot goed. Zij is recentelijk neergestreken in het uiterste Noorden van het Noordereiland. In 2005 emigreerde Smeets naar Nieuw Zeeland, samen met haar man en vier kinderen. Tot dan woonden ze in de buurt van Tilburg. Smeets: “Ons ideaal is altijd een huis op het platteland geweest, een rustige omgeving, een stuk land en wat dieren. Voor dat ideaal moesten we in Nederland allebei keihard werken. Een stressvol bestaan, te veel racen en rennen, organiseren en plannen. Niet bepaald de lifestyle die we voor ogen hadden.”
Nog even overwogen ze om hun heil in Friesland te zoeken. Smeets kon daar als verloskundige zo terecht. Maar toen ze in november 2004 in Nieuw Zeeland op vakantie gingen, waren ze meteen om.
Hoewel Smeets als verloskundige in Nieuw Zeeland minder verdient dan in Nederland, kunnen ze er aangenaam van leven. En haar man heeft helemaal de handen vrij om voor de kinderen te zorgen. Zijn werk in Nederland stond hem toch al een tijdje tegen. Wat het gezin ook buitengewoon goed bevalt, is het klimaat. Smeets: “Het is hier zes maanden zomer. En de rest van het jaar is het ook niet echt koud.”
Verse oesters plukken
Fysiotherapeut Jeroen de Bruin (55) streek dertig jaar geleden neer in Papatoetoe, een van de vele buitenwijken van Auckland. Vanuit zijn royale huis met sportauto voor de deur kijkt hij uit op een zeearm waar regelmatig haaien en dolfijnen zwemmen. Bij laag tij kun je vanaf de rotsen verse oesters plukken. Beneden aan de steiger ligt zijn catamaran. “Heerlijk, na mijn werk het water op,” vertelt De Bruin in het Engels, het Nederlands kost hem moeite. “De vrijheid die ik hier heb zou ik niet meer willen missen.”
De Bruin werd aangetrokken door het avontuur en het Nieuw Zeelandse buitenleven. Bovendien wilde hij in Nederland niet in militaire dienst. “Ik gleed in het land zoals een hand in een handschoen. Toen ik hier mijn vrouw tegenkwam, ben ik getrouwd en nooit meer weggegaan.”
Slechts één keer is De Bruin nog teruggeweest in Nederland, om zijn better half and the little fellow zijn geboorteland te laten zien. Hij is een echte Kiwi geworden. “Alles gaat hier zoveel gemakkelijker. Zweefvliegen is een tijdlang een hobby van me geweest. In Nederland heb je daarvoor ellenlange wachtlijsten. Hier ga je gewoon een praatje maken en je schrijft je in. No worries.”
Hang naar onbekende
René de Monchy (60), voormalig huisarts en momenteel hoofdassistent psychiatrie in Wellington, emigreerde vooral vanwege een hang naar het onbekende. De Monchy: “In Nederland nam ik twee maanden waar voor een huisarts in Sassenheim. Ik realiseerde me dat een dergelijke toekomst voor mij veel te voorspelbaar zou zijn: lid van de rotary en na 40 jaar als afscheidscadeau van mijn patiënten een wereldreis en een nieuwe fiets. Niets voor mij. Het liefst had ik het lichtend voorbeeld van Albert Schweitzer gevolgd – die had ik in mijn jeugd ontmoet – en was naar Afrika gegaan. Mijn aanstaande schoonvader vond Afrika echter geen optie voor zijn dochter. Nieuw Zeeland was een goed “compromis”.
Op zijn achtenveertigste reisde de Monchy overigens alsnog met een rugzak door Zimbabwe en dat inspireerde hem er vervolgens toe ook daar een aantal jaren als arts werkzaam te zijn. Inmiddels woont hij met zijn tweede vrouw weer in Nieuw Zeeland waar hij zich momenteel specialiseert in psychiatrie. “Ik houd er nu eenmaal van om mijn grenzen te verleggen.”
Huisarts Hetty Rodenburg (68) kwam in Nieuw Zeeland terecht door haar man, de broer van een studiegenote, die twaalf jaar eerder uit Nederland was geemigreerd. Na hun huwelijk werd hij als Nieuw Zeelandse piloot gedetacheerd in de Verenigde Staten. Rodenburg kon daar terecht als assistent chirurg. Toen het contract van haar man was afgelopen keerde hij terug naar de basis in Wellington. Rodenburg: “Hoewel ik wist dat mijn toekomst in Nieuw Zeeland lag, vond ik het niet gemakkelijk om mijn Amerikaanse vrienden te verlaten en ergens anders weer helemaal opnieuw te beginnen. Nieuw Zeeland liep in die tijd bovendien nogal achter, er was nog niet zo veel te beleven.”
Inmiddels hadden ze echter een zoon en Rodenburg wilde het gezin niet opbreken, ook niet nadat ze was gescheiden. Ze werd huisarts en werd actief in de homogemeenschap waardoor ze veel met aids-patiënten in aanraking kwam. Stervensbegeleiding en rouwverwerking werden belangrijke aspecten van haar werk. Gaandeweg ging ze zich pas echt thuis voelen. “Het heeft even geduurd maar nu ben ik trots op dit land, de natuur, de cultuur en de mensen.”
Gewoon van 8 tot 5
Op een bevolking van vier miljoen inwoners werken in Nieuw Zeeland veel van oorsprong buitenlandse medici. Van de 10.732 in 2004 geregistreerde artsen waren er 4.347 afkomstig uit ruim veertig andere landen, blijkt uit het Jaarverslag van de Medical Council of New Zealand.Van hen komen er 22 uit Nederland. Vergeleken met 1.216 uit Engeland en 794 uit Zuid-Afrika is dat een bescheiden aantal.
Uiteraard worden er in Nieuw Zeeland zelf ook dokters opgeleid, maar na hun studie vertrekken veel afgestudeerden overseas. De betrekkelijke geïsoleerdheid van het land doet veel Kiwi’s besluiten eens elders een kijkje te nemen. Bovendien zijn de salarissen in Engeland of de VS hoger en daarmee kunnen ze sneller hun studieschuld aflossen. Terugkeren doen ze dan niet meer zo gauw.
Voor immigranten die dertig jaar geleden naar Nieuw Zeeland kwamen, waren de omstandigheden anders dan nu. Met enige nostalgie herinnert De Monchy zich nog zijn eerste periode als huisarts. “In de jaren zeventig en tachtig reed ik elke woensdagmiddag met mijn artsenkoffer de bergen in en overnachtte bij boeren. Op donderdagmorgen hield ik spreekuur in een schooltje. ‘s Middags reed ik terug naar de stad en gaf de recepten af bij de apotheker. De shopkeeper van de lokale winkel van Sinkel, die op donderdag in de stad zijn supplies kwam halen, ging dan bij de apotheker langs en nam medicijnen voor de boeren mee terug. Zo ging dat in die tijd.”
Inmiddels is er veel veranderd. Deels in het voordeel, deels in het nadeel van de beroepsgroep. Zo moet ook de medische sector in Nieuw Zeeland steeds vaker formeel verantwoording afleggen, wat leidt tot veel papierwerk en bureaucratie. Daar staat tegenover dat artsen niet meer bij nacht en ontij hun bed uit hoeven. Rodenburg: “De eerste vijftien jaar draaide ik als huisarts regelmatig nachtdiensten. Daardoor was ik vaak een volledig etmaal in touw. Nieuw Zeelanders hadden in die tijd nog niet allemaal een auto. En in de afgelegen gebieden waren borden en straatverlichting schaars. Gelukkig bestaan er nu after service centers. Daar brengen mensen hun zieke verwanten buiten kantooruren zelf naar toe. Een arts werkt hier nu gewoon van acht tot vijf. Zelf draai ik, naast mijn eigen counselingpraktijk, diensten in een after service center, maar nooit langer dan acht uur achter elkaar.”
Anglo-Amerikaanse aanpak
De medische sector in Nieuw Zeeland onderscheidt zich van die van de Nederlandse door een overwegend Anglo-Amerikaanse benadering. Nederlandse artsen zijn over het algemeen terughoudender met het voorschrijven van medicijnen en hebben meer oog voor sociale en maatschappelijke factoren. Fysiotherapeut De Bruin: “In Nederland was er al in de zeventiger jaren meer sprake van integratie van disciplines. Hier is dat nog steeds niet zo vanzelfsprekend. Laatst had ik een patiënt die door een ernstig fietsongeval in een rolstoel terecht was gekomen; alleen zijn kin kon hij nog bewegen. In het ziekenhuis was hij medisch gezien uitbehandeld. Ik ben met hem aan de slag gegaan. Oefeningen, speciale hulpmiddelen. Nu kan hij weer zelfstandig naar de wc en bedient zijn rolstoel met zijn hand in plaats van met zijn kin. In het ziekenhuis keken ze hun ogen uit.”
Maar er gloort hoop. Revalidatie is sinds kort een specialisme, waarbij juist de integratie van disciplines centraal staat. En uitgerekend de uit Nederland gemigreerde De Groot is de eerste officiële Nieuw Zeelandse revalidatiearts. Er wáren voorheen wel revalidatieartsen maar zij waren oprichtingsleden van de vereniging en beoefenden officieel een ander specialisme. De Groot verruilde interne geneeskunde voor revalidatie, hiertoe geïnspireerd door een oudere Zuid-Afrikaanse collega die als een van de weinige internisten niet alleen wilde weten of iemand inwendig genezen was, maar ook hoe de patiënt het straks thuis zou redden en welke lichamelijke vaardigheden hij daarbij nodig had.
Inmiddels werkt De Groot als ‘Clinical Director of Rehabilitation and Therapy’ in het ziekenhuis van Palmerston North. “We krijgen hier vooral mensen met neurologische aandoeningen, spastici, mensen met een dwarslaesie en dergelijke. Veel patiënten worden doorverwezen door andere ziekenhuizen. Ons team bestaat uit onder meer psychologen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, maatschappelijk werkers. We overleggen dagelijks, het is echt teamwerk.”
Bijna mis
De beroepsuitoefening van vroedvrouwen in Nieuw Zeeland kan volgens Smeets nog wel een zetje gebruiken. “In Nederland was ik gewend gelijkwaardig te overleggen met de huisarts, hier worden we door artsen en specialisten beschouwd als een soort nurse.”
Anders dan in Nederland krijgen Nieuw Zeelandse vroedvrouwen alleen uitbetaald als ze een vrouw van begin tot het eind hebben begeleid bij de zwangerschap. Dat maakt volgens Smeets dat ze niet snel een specialist inschakelen als het fout dreigt te gaan. Ze lossen het liever zelf op, anders vangen ze bot. De eerste keer dat Smeets assisteerde bij een bevalling ging het al bijna mis. Een vroedvrouw uit Fiji was in charge. Smeets: “In het vruchtwater constateerde ze meconium en ondanks de dalende hartslag van de baby greep de vrouw niet in. No worries, ‘het kind zou zo wel komen’.”
Volgens protocol liet de vroedvrouw een co-assistent komen, een Sri Lankaan die zich duidelijk met de situatie geen raad wist. Hij stond maar wat aan knopjes te draaien terwijl de kraamvrouw begon te persen. De vroedvrouw wilde vervolgens het CTG uitzetten om niet langer de dalende hartslag aan te hoeven horen. Na lang aandringen van Smeets zette de vroedvrouw een knip om de geboorte te bespoedigen. De baby werd geboren zonder hartslag en ademhaling. Zonder verder overleg begon Smeets met reanimeren en drukte op de alarmknop. “Gelukkig was the special care baby unit toen snel ter plaatse. Het is goed afgelopen, maar ik ben blij dat ik binnenkort mijn eigen praktijk heb waar ik zelf de baas ben.
Metamorfose
Cultureel en sociaal heeft Nieuw Zeeland in de loop der jaren een hele metamorfose doorgemaakt, zegt Rodenburg. “Vroeger zag je geen vrouw in de kroeg. Wellington is nu enig, er zijn festivals, lezingen, concerten. En de kwaliteit is echt goed hoor.”
Eenmaal per jaar rijdt de Groot in zijn oldtimer naar het stadje Napier. Daar vindt elk jaar een dertiger-jaren festival plaats. Napier werd in 1931 verwoest door een aardbeving. De stad is toen geheel in Art Deco stijl weer opgebouwd en dat wordt gevierd in gepaste stijl. De Groot: “Okay, voor een beetje cultuur moet je wel je best doen. Maar er is veel veranderd. Films als King Kong, The Lord of the Rings en The Piano hebben de Nieuw Zeelandse filmindustrie op de kaart gezet.”
Als de oldtimer weer op stal staat, de kippen eten hebben gehad en de avondronde om de lifestyle block is gemaakt, mijmert De Groot binnen bij een glas wijn: “Toen ik hier twintig jaar geleden heen ging, zeiden mensen in Nederland tegen me: ‘Wat zoek je daar in godsnaam?’ Nu zijn er veel mensen die me benijden.”
Gezondheidszorg in Nieuw Zeeland
De Public Health wordt bekostigd door algemene belastingen en is gratis voor iedereen. Maar wie hiervan afhankelijk is, heeft wel te maken met beperkte lange wachtlijsten. Daarom hebben veel mensen daarnaast een private insurance, vergelijkbaar met onze aanvullende verzekeringen. Daarnaast betalen werknemers en werkgevers maandelijks een bedrag aan de Accident Compensation Corporation (ACC), een soort ziekenfonds. De ACC zorgt ervoor dat iedereen in geval van een ongeluk altijd direct toegang heeft tot medische zorg.
De bruto inkomens liggen beduidend lager dan in Nederland: gemiddeld 21.600 euro voor een veertigurige werkweek. Een hoofdassistent verdient 50.000 euro. En een arts in een Public Hospital die 85.000 euro per jaar verdient, mag niet klagen. Daar staat tegenover dat de belastingen lager zijn: 19% voor een inkomen tot 12.000 Euro, 33% tot 22.000 euro en 39% boven de 35.000 euro. Bovendien wordt het inkomen van tweeverdieners niet bij elkaar opgeteld. Hoewel de prijzen van huizen de laatste jaren fors zijn gestegen, zijn ze nog steeds een stuk goedkoper dan in Nederland. Mist niet vlak aan zee….
Aan de slag in Nieuw Zeeland
Er is nog steeds plaats voor nieuwe (para) medici. Ga behalve bij de immigratiedienst ook te rade bij de betreffende medische instanties. Voor meer informatie: http://www.nzlocums.com, http://www.mcnz.org.nz/ en http://www.midwiferycouncil.org.nz.
Elke buitenlandse arts moet twee probationary years doen, vier maal zes maanden op een andere afdeling. De werkplekken krijg je automatisch aangeboden, je hoeft er niet zelf naar te solliciteren. In deze periode verdien je een ziekenhuissalaris en na afloop kun je je vestigen waar je wilt. Nederlanders moeten bij binnenkomst vaak nog een examen doen. Dat geldt meestal niet voor artsen uit Angelsaksische landen. Een goede beheersing van de Engelse taal is uiteraard cruciaal.
Voor paramedici zijn de toelatingseisen minder strikt. Een vertaling van het Nederlandse diploma is vaak voldoende. Daarnaast moet elke immigrant uiteraard voldoen aan de voorwaarden die de immigratiedienst stelt. Voor meer informatie: http://www.immigrationinfonewzealand.com/